Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. X
 
Wypowiedzi i opinie

           


Idee Hipolita Cegielskiego współcześnie stają się znowu aktualne...
31 X 2008, 08:30:43

„Przypominanie dzisiaj legendy Hipolita Cegielskiego, przywoływanie jego postaci, co czyni Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego budując mu pomnik w Poznaniu, jest przedsięwzięciem chwalebnym i godnym najwyższego uznania. Wbrew temu, co mogą sądzić niektórzy, idee Hipolita Cegielskiego współcześnie stają się znowu aktualne. Wszak w nowej epoce cywilizacyjnej i technologicznej XXI wieku stajemy przed problemem kształtowania społeczeństwa obywatelskiego świadomego swojej roli i znaczenia w coraz bardziej otwartym świecie różnych kultur.” – mówi profesor Gerard Labuda (93 l.), nestor polskich historyków, wybitny polski naukowiec i przypomina tło czasów Hipolita Cegielskiego.



„Jeżeli chodzi o działalność Hipolita Cegielskiego – dodaje – to bardzo ważne jest usytuowanie tej działalności na tle dziejowym w Wielkopolsce, w połowie XIX wieku. Otóż po utracie niepodległości Polski, w Wielkim Księstwie Poznańskim, ale i w całym kraju, wytworzyły się dwie przeciwstawne ideologie. Jedna, którą można nazwać powstańczą, prowadziła od katastrofy do katastrofy: powstanie kościuszkowskie wykreśliło Polskę z mapy Europy; powstanie styczniowe wywołało autonomię Królestwa Kongresowego i spowodowało upadek wielkiej własności; było jeszcze powstanie poznańskie, które też miało określony wpływ na wytworzenie się określonej sytuacji. Druga ideologia, jaka wytworzyła się w obiektywnych warunkach narzuconych przez państwo pruskie, wskutek reform – utworzenie samorządu miejskiego i uwłaszczenie wsi – wyniosła zupełnie nowe warstwy społeczne, gotowe do decydowania o tym, co ma się dziać.

Kiedy naród traci instytucje państwowe, to wtedy zaczyna tworzyć instytucje narodowe, które mają zastąpić to, co wykonywało państwo. Państwo pruskie w którym ówcześnie znajdowała się Wielkopolska było wrogo nastawione i realizowało kurs wybitnie antypolski. Wobec tego rozumni ludzie stwierdzili, że kształtując zamiary na siły, należy podjąć działania, które by tworzące się dopiero społeczeństwo wprowadziły na wyższy poziom samodzielności politycznej, społecznej i kulturalnej. W tym kierunku poszło kilku ludzi: Karol Libelt, Maciej Mielżyński, Maksymilian Jackowski i Hipolit Cegielski. Dzięki Libeltowi powstało Towarzystwo Pomocy Naukowej i system stypendialny dla pragnącej studiować młodzieży, Mielżyński powołał Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, a Jackowski w środowisku wiejskim tworzył Kółka Rolnicze. Przypominając to, nie można nie podkreślić roli Kościoła i jego wpływu na odrodzenie się społeczeństwa w Wielkopolsce. Hipolit Cegielski wystąpił z własną koncepcją włączenia w strumień odrodzenia narodowego inteligencji i skłonić ją do odejścia od ideologii powstań, które zresztą nie miałyby żadnych szans, a natomiast skoncentrować ją na pracy od podstaw. Uznawał pracę organiczną za najlepsze narzędzie tworzenia społeczeństwa rozumnego, aktywnego, znającego swoje miejsce. W tym kierunku Hipolit Cegielski działał. Jednak jego działalność należy widzieć w znacznie szerszym kontekście. Otóż, o czym zwykle zapomina się, Hipolit Cegielski przez to, że stworzył fabrykę, powołał do życia klasę robotniczą, przyczyniając się w ten sposób do utworzenia w Wielkopolsce obok warstwy inteligencji mieszczańskiej, nową warstwę społeczną, świadoma swojej roli i znaczenia. Warstwa ta, jak pokazała przyszłość, okazała się bardzo aktywna w procesie odradzania narodowego...

Tak więc postać Hipolita Cegielskiego, jak z tego wszystkiego wynika, wpisuje się w bardzo szerokie spektrum dziejów nie tylko Wielkopolski, a jego działalność wykracza daleko poza sferę gospodarczą.






Hipolit Cegielski - jego życie i twórczość


 
 
Copyright 2007 Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego